دم خوره و پوسیدگی باله را میتوان به عنوان شایعترین بیماریهای ماهیهای آکواریمی و در عین حال یکی از قابل پیشگیریترین آنها نام برد. اگر چه این بیماری به راحتی قابل درمان هست، ولی درمان قطعی پوسیدگی باله و دم، به خصوص در مراحل پیشرفتهتر، دشوار است، و اگر به موقع درمان نشود میتواند منجر به مرگ ماهی و آلوده شدن سایر ماهیهای شما خواهد شد. با تشخیص دم خوره و پوسیدگی باله ماهی و دانستن روش درمان آن میتوانید به نجات ماهی خود کمک کنید.
از گونه ماهیهایی که در معرض ابتلا به پوسیدگی دم و باله هستند میتوان به ماهی فایتر، گوپی، اسکار، گلد فیش، کوی و انواع ماهی قرمز اشاره کرد.
علت دم خوره و پوسیدگی باله ماهیهای آکواریومی
از نظر علمی، دم خوره و پوسیدگی باله توسط چندین گونه مختلف باکتری (آئروموناس، سودوموناس، فلکسی باکتر و میکسوباکتریها) ایجاد میشود، اما علت اصلی معمولاً طبیعت محیطی است و اغلب به استرس مربوط میشود که میتواند سیستم ایمنی ماهی را تضعیف کند.
اصولاً این باکتریها به ماهی شما آسیب نمیرسانند، زیرا سیستم ایمنی ماهیها از عفونت جلوگیری میکند. در واقع، باکتریها معمولاً بیضرر هستند و نقش مهمی در سلامت کلی اکوسیستم آکواریوم شما ایفا میکنند. به هر حال، زمانی که ماهی تحت استرس قرار میگیرد، سیستم دفاعی بدن ماهی ضعیف میشود و به باکتریها اجازه میدهد تا خود را حفظ کنند و باعث بیماری شوند.
این باکتریها اغلب از قبل در مخزن ماهی شما وجود دارند، اما تا زمانی که ماهی شما آسیب ندیده است و کیفیت آب مخزنش مطلوب است، بیماری ایجاد نمیکنند.
پوسیدگی باله میتواند بر هر نوع ماهی آکواریومی در آبهای شیرین و شور تأثیر بگذارد. در حالی که همه گونههای ماهی حساس هستند، پوسیدگی بالهها در ماهیهای بالههای بلند (ماهی بتا، آنجلماهی و بسیاری از ماهیهای قرمز فانتزی) راحتتر قابل تشخیص هستند. این ماهیها به دلیل ظرافت و طول زیاد بالههایشان، احتمالا آسیبی میبینند و آنها را در معرض پوسیدگی باله قرار میگیرند.
در این پوسیدگی عفونت به دم و بالهها ماهی حمله میکند و باعث تغییر رنگ، خراب شدن و نهایتاً به از دست دادن بالهها و دم منجر میشود. خوشبختانه، با درمان و نگهداری صحیح از آب مخزن، ماهی شما میتواند از این وضعیت ناخوشایند بهبود یابد.
5 علت استرس ماهی که به دم خوره و پوسیدگی باله منجر میشود
علت مستقیم دم خوره و پوسیدگی باله عفونت با باکتری است. با این حال، علت غیرمستقیم پوسیدگی استرسی است که نهایتا منجر به ضعف در سیستم ایمنی ماهی آلوده میشود تا به باکتریها اجازه نفوذ بدهد. علل رایج استرس در ماهیهای آکواریومی عبارتند از:
1- آسیب:
ماهی خود را برای علائم آسیب فیزیکی بررسی کنید. به دلیل ظرافت بالههای ماهیهای آکواریومی شما، آنها را بسیار مستعد خراشیدن روی دکور و گیاهان خشن و تیز مخزن میکند و یا با حمله تهاجمی دیگر ساکنان مخزن آسیب ببینند. اگر ته مخزن به جای شن، شن و ماسه وجود داشته باشد، به راحتی میتواند به دم و باله خود آسیب برساند.
4- رژیم غذایی ضعیف:
استفاده از رژِم غذایی مطلوب که برای گونه خاص هر ماهی فرموله شده اند سبب جلوگیری از سوءتغذیه ماهی شما میشود.
🐠کلیک نمایید 👈 انواع غذای ماهی
5- کیفیت پایین آب:
مهمترین علت شایع استرس ماهی، کیفیت پایین آب مخزن آن است. تعادل مواد شیمیایی در یک آکواریوم باعث میشود تا ماهی شما سالم بماند. افزایش بی از حد آمونیاک، نیتریت، فسفات و سایر مواد شیمیایی میتواند منجر به استرس و ضعیف در سیستم ایمنی ماهی شود. پوسیدگی گیاهان زنده و باقیمانده مواد غذایی میتواند سطح آمونیاک و نیترات را افزایش دهد. همچنین آب بسیار سرد و تغییرات pH آب نیز میتوانند برای ماهی شما استرسزا باشد.
🐠شما میتوانید افزودنیهای آب آکواریم را از ماهی پت تهیه نمایید.
1- تغییر رنگ، ایجاد نا همواری، پارگی وشکستگی در دم و بالهها
شایعترین تغییر رنگهایی که توسط ماهی داران مشاهده میشود شامل دم و بالههایی است که به رنگ سیاه، قهوه ای یا سفید هستند. ویا اینکه لبههای دم و بالهها شیری رنگ به نظر میرسد. همچنین اگر پوست قاعده دم و بالهها قرمز شده باشد، پس با دم خوره و پوسیدگی بالهها روبرو هستید.
بالههای او نیز رگههای قرمز رنگ ناشی از التهاب و خونریزی ایجاد میکنند.
این تغییرات کاملاً ظریف است، بنابراین حتی بسیاری از ماهیگیران در ابتدا متوجه این تغیرات نمیشوند. اما با گذر زمان، دم و بالهها به مرور میمیرند و میافتند، که در دم و بالهها لبهای پاره و ناهموار بر جای میگذارد.
از نشانههای بسیار رایج از دم خوره و پوسیدگی باله این است که در لبههای دم و بالههای ماهی شما پوشش سفید و ناهمواری و ایجاد خواهد شد. با این حال، اگر مطمئن نیستید، همیشه بهتر است با ماهی پزشک مشورت کنید. که میتواند مشکل ماهی شما را بر اساس علائم دم خوره و پوسیدگی باله تشخیص دهد.
2- کوتاه تر شدن دم و بالهها
برخی از انواع ماهی قرمز، مانند اوراندا یا دم پرده، به خاطر بالههای بلند خود معروف هستند. اگر دیدید که بالههای ماهی قرمز شما کوتاهتر میشوند یا به زیبایی معمولی به نظر نمیرسند، زمان آن رسیده است که کیفیت آب را آزمایش کنید و یا علل ایجاد کننده استرس برای ماهی را بررسی کنید.
3- ایجاد عفونتهای قارچی
در شدیدترین مرحله دم خوره و پوسیدگی باله میتواند سایر بخشهای بدن ماهی شما را مورد آسیب قرار دهد. به عنوان مثال، ماهی شما ممکن است دچار تورم شکم شود. همچنین ممکن است متوجه زخمها و ضایعات در سایر بخشهای بدن ماهی خود شوید.
به دلیل از بین رفتن دم و بالهها ممکن است عفونت قارچی ثانویه ایجاد شود. یکی از شایعترین آنها باکتریهای کولولاریس یا پشم پنبه است.
🐠 شما میتوانی انواع محلولهای ضد قارچ را از ماهی پت تهیه نمایید.
4- ایجاد نقاط سفید در دم و باله ها
یکی از عوارض جانبی دم خوره و پوسیدگی بالهها نقاط سفید در دم و بالهها میباشد. پوسیدگی بالهها زمانی بیشتر به چشم میآید که یک پوشش سفید ناهمگون را در لبههای دم و بالهها مشاهده بینید. در نهایت دم و بالهها امکان دارد به رنگ شیری و مات به نظر بیایند. حتی امکان دارد رگههایی از خون را مشاهده کنید.
5- تغییر در رفتار ماهی
ماهی وقتی تحت تأثیر پوسیدگی باله قرار میگیرد، رفتارهای عجیبی دارد. ماهی در واقع میتواند از بین رفتن دم و بالههای خود را احساس کند.
امکان دارد ماهی به علت ایجاد شدن آسیبهای پوسیدگی خود را به مخزن و تزئینات داخل آکواریوم بمالد و احتمالاً از خوردن دست میکشد و بی حال میشود و یا منجر به حرکت کمتر از حد معمول یا حرکت در نزدیکی ته مخزن میشود.
5 مرحله درمان دم خوره و پوسیدگی باله
1- قرنطینه و ایزوله کردن ماهی بیمار
در اولین اقدام ماهی بیمار خود را جدا کرده آن را به مخزن دیگری منتقل کنید. وجود چندین ماهی در یک مخزن بسیار مهم است. با جداسازی ماهی از سرایت بیماری به سایر ماهیهای سالم جلوگیری میکنید. این موضوع بسیار اهمیت دارد که با دقت به بررسی سایر ماهیهای دیگر را برای یافتن علائم پوسیدگی باله ادامه دهید و آنها را برای درمان جدا کنید.
ماهی بیمار خود را ایزوله نگه دارید. ماهی شما نباید تا وقتی که علائم بالینی بهبود نیابد از مخزن درمان (قرنطینه) خارج شود. یک قانون خوب این است که ماهی را برای حدود 10 روز قرنطینه نگه دارید. در این زمان علائم بهبودی را بررسی کنید: بازگشت رنگ طبیعی دم و بالهها، ترمیم زخمها و ضایعات روی بدن و رفتار طبیعی.
🐠 برای دیدین انواع آکواریم به فروشگاه ماهی پت مراجعه نمایید.
2- فراهم کردن شرایط محیطی مناسب
درمان قطعی و موثر دم خوره و پوسیدگی بالهها هم شامل درمان دارویی و هم بهبود عوامل زمینه ای است. دراین میان بهبود کیفیت آب بسیار مهم است.
• آب را عوض کنید تا کلر، آمونیاک و نیترات بی از حد نداشته باشد که نیترات آن کمتر از 40 ppm (mg/L) باشد و مواد معدنی تازه به مخزن اضافه شود.
• PH آب را بررسی کنید و مطمئن شوید که مناسب گونه ماهی شما است.
• برای کاهش تجمع احتمالی آمونیاک و نیترات، گیاهان زنده و مرده را از مخزن خارج نمایید.
• از یک آبگرمکن و دما سنج برای حفظ دمای مناسب آب که برای نوع خاص ماهی شما توصیه می شود، استفاده کنید.
• به جای استفاده از فیلترهای شیمیایی از فیلتر اسفنجی در مخزن استفاده کنید. زیرا به احتمال کمتری برای فیلتر کردن داروها وجود دارد و باعث استرس ماهی شما نمیشود.
• برای پیشگیری از آسیب فیزیکی بیشتر، اشیای تیز را از مخزن خارج کنید. (مانند تزئینات لبههای تیز، سنگریزه و…).
• یک سنگ هوا به حفظ اکسیژن خوب مخزن کمک می کند.
🐠کلیک نمایید👈 لوازم مخزن درمان
3- اصلاح غذا
از غذای ارگانیک مانند خرما در غذای ماهی خود استفاده کنید ، زیرا پس از باز شدن ظرف غذا، مقدار ویتامین آن نسبتاً سریع از بین می رود. تغذیه ماهی با غذای ارگانیک و باکیفیت به مقدار کم بهتر از تغذیه مکرر و زیاد از غذاهای کهنه و بی کیفیت است.
🐠کلیک نمایید 👈 انواع غذای ماهی
4- دارو
هنگامی که علت استرس رفع شد، استفاده از آنتی بیوتیکها سبب درمان خود بیماری میشود. اگرچه آنتی بیوتیکها و دیگر روشهای درمانی فروشگاههای آکواریومی در دسترس است، اما اگر مطمئن نیستید که بهترین آنتی بیوتیک برای ماهی خود چیست، بهتر است با ماهی پزشک مشورت کنید.
همیشه طبق نظر خاص ماهی پزشک ماهی خود درمان کنید، یا از دستورالعملهای روی بسته دارو پیروی کنید. به طور معمول، مقدار آنتی بیوتیک را بر اساس اندازه مخزن، به آب آکواریوم اضافه میکنید. در زمان درمان بهتر است از فیلترهای کربن فعال استفاده نشود، زیرا در غیر این صورت کربن دارو را جذب میکند. ادامه مدت درمان توصیه شده بسیار مهم است، زیرا پایان دادن زود هنگام به درمان میتواند به عود کردن مجدد عفونت منجر شود.
🐠کلیک نمایید 👈 داروهای عمومی و تخصصی بیماری ماهی
5- کوتاه کردن باله آسیب دیده
بسته به میزان دم خوره و پوسیدگی بالهها، با کوتاه کردن دم خوره و پوسیدگی بالهها میتوان بافت آسیب دیده درمان کرد. این روش پزشکی مستلزم آن است که ماهی شما آرام بخش باشد، بنابراین باید برای انجام این کار با ماهی پزشک قرار ملاقات بگذارید.
ماهی پزشک از قیچی استریل برای برداشتن بافت آسیب دیده دم و باله استفاده میکند. سپس لبه بریده شده را با ضد عفونی کننده درمان میکند. اگر دم خوره و پوسیدگی باله گسترده پیدا کرده باشد ممکن است ماهی شما زمان بیشتری برای درمان نیاز دارد.
اگر پوسیدگی بافت دم و بالهها جزئی بیشتر احتمال دارد دوباره رشد کند.
درمان خانگی دم خوره و پوسیدگی باله ماهیهای زینتی
1. شما ميتوانيد از دارو Jungle Fungus Eliminator استفاده کنيد و به ازاي هر 2 گالن آب ، 2/1 قاشق چای خوری به آب اضافه کنی ؛ 4 روز صبر کنيد و بعد کل آب رو تغيير بديد و اگه هنوز پوسيدگی ادامه داشت ، مجدد اين کار رو تکرار کنيد .
2. ميتوانيد از محصول Tetra General Tonic طبق دستور عمل روی خود دارو استفاده کنيد و بعد از 4 روز 50% آب آکواريوم رو تعويض کنيد .
3. ميتوانيد از کپسول آموکسی سيلين 500 استفاده کنيد به اين صورت که به ازای هر 150 ليتر آب آکواريوم در هر 8 ساعت يکبار به آکواريوم اضافه کنيد و 3 روز متوالی اين کار رو تکرار کنيد و بعد از 3 روز 50% آب رو تعويض کرده و برای پيشگيری بهتر هست به ازای هر 40 ليتر آب ، يک قاشق غذا خوری نمک به آب اضافه کنيد .
4. ميتوانيد از کپسول تترا ساکلين استفاده کنيد به اين صورت که هر روز يک کپسول تترا ساکلين را باز کرده و در کمی آب حل کرده و به آکواريوم خود اضافه کنيد ( 150 ليتر آب = يک کپسول ) ، 2 روز اين کار رو انجام دهيد و بعد از 2 روز 50% آب آکواريوم رو تعويض کرده و از نمک استفاده کنيد .
استفاده از نمک برای درمان دم خوره و پوسیدگی باله
اضافه کردن نمک در آکواريوم قرنطينه برای بهبود اين بيماری يک مسئله اختياری است و 100% لازم نيست ولی داشتن نمک در آکوارييوم اصلی 100% لازم است . شما بايد هميشه مقداری نمک به آکواريوم اصلی خود اضافه کنيد تا باکتری هايی که باعث بروز اين بيماری هستند ، کمتر رشد و نمو کنند ، پس هميشه در يک آکوريومی که ماهی های سالمی دارد بهتر است به ازای 50 ليتر آب ، يک قاشق غذا خوری نمک بدون يد اضافه کنيد .
( اگه نمک بدون يد نداريد و نمک يد دار در منزل داريد ، ميتوانيد : نمک يد دار را در يک ماهی تابه ريخته و آن رو روی گاز قرار دهيد و به آن حرارت دهيد ، وجود حرارت باعث جدا شدن يد از نمک میشود )
پیشگیری از دم خوره و پوسیدگی باله ماهی
جلوگیری از دم خوره و پوسیدگی باله کار دشواری نیست. شما میتوانید از یک مخزن سالم ماهی زیبا و دوست داشتنی فقط با انجام مراقبتهای پیشگیرانه اولیه لذت ببرید.
1- بازرسی چشمی روزانه ماهی ها
روزانه به ماهیهای خود خوب نگاه کنید. چی میبینی؟ این کار به شما کمک میکند تا مشکل را رصد و به حداقل برسانید و متوجه روند و شروع تغییرات خوب یا بد در ماهی خود شوید.
2- تمیز نگه داشتن مخزن
برای تمیز کردن هفتگی مخزن خود برنامه ریزی داشته باشید. این سادهترین روش برای پیشگیری از بیمار شدن ماهی است. همچنین در هفته باید یک دکوراسیون آکواریوم را تمیز کنید زیرا تمیز کردن همه آنها به میتواند باکتریهای مفید را از مخزن شما از بین ببرد.
3- آب را آزمایش کنید
با سرمایه گذاری روی یک کیت تست خوب آب مخزن را هر روزانه آزمایش کنید. یافته های خود را یادداشت یا در یک صفحه گسترده اکسل وارد کنید. این کار به شما کمک میکند تا روند تغییر را در طول زمان متوجه شوید و پیگیری کنید که باعث سهولت در حل مشکل قبل از تشدید آن میشود.
🐠شما میتوانید انواع کیت تست و فیلترهای تصفیه آب را ماهی پت خریداری
4- تغذیه مناسب
مقدار تغذیه را کم نگه دارید. فقط 2 بار در روز به ماهیها به مقداری که طی 5 دقیقه غذا میخورند، غذا بدهید. تغذیه بیش از حد اشتباه رایجی است که توسط همه صاحبان ماهی انجام میشود که به کیفیت پایین آب منجر میگردد و باکتریها را افزایش میدهد. غذای ماهیها را در بسته بندی کوچک بخرید که در عرض 1 تا 2 ماه تمام شود.
🐠شما میتوانید انواع غذای ماهی را از ماهی پت تهیه نمایید.
5- جلوگیری از درگیری ماهیها
از شلوغ شدن بیش از حد مخزن جلوگیری نمایید. درگیری بین ماهیها را رصد نمایید تا ماهیهای مهاجم را از دیگر ماهی جدا سازید زیرا ممکن است به دم و بالهها آسیب رسانده و منجر به استرس ماهیها میشود. هنگام انتخاب جفت برای ماهیهایی که دم و بالههای بلندی دارند مراقب باشید، زیرا باله زنی ماهیها را بیشتر در معرض دم خوره و پوسیدگی باله قرار میدهد.
14 پاسخ
سلام
برای دم خوره چه دارویی پیشنهاد میکنید
سلام
توصیه می کنم قبل از استفاده از هر دارویی ماهی توسط ماهی پزشک ویزیت شود تا از نوع و میزان دز مناسب برای ماهی خود مطلع شوید.
سلام
ماهی گوپی با زبرا سازگار است؟
سلام
بله سازگارند
سلام
ماهی من سر و ته وایمیسته دمش قرمز شده و اصلا غذا نمیخوره
چی کار کنم؟
سلام
پیشنهاد می شود با ماهی پزشک ما مشورت کنید
سلام محدود ۳۰۰تا ماهی گوپی داشتیم دوماهه هرروز حدود ۲تا ۵ماهی میارن ودایای دم خوره شدند وهرچه آبشون عوض کردیم داروی ضد کلر ویک محلول آبی گفتند زد باکتریه ریختیم اخل آب فایده نداشته چکار کنیم وچه دارویی بدیم این ۳۰یا ۴۰تا هم نمیرن.
سلام. وقتتون بخیر
با توجه به تعداد و تراکم بالای ماهی ها توصیه می شود با ماهی پزشک مشورت کنید.
سلام. توضیحات بسیار جامع و خوب بود.فقط الان که جنرال تونیک پیدا نمیشود، دارپی جایگزین پیشنهادی شما چیه؟
سلام
داروهای مشابه دیگر نیز در سایت موجود هستند که می توانید از آنها استفاده کنید. همچنین پیشنهاد می شود با ماهی پت ما نیز درباره بیماره و داروی مناسب ان مشورت کنید
سلام. توضیحات بسیار جامع و خوب بود. فقط الان که جنرال تونیک پیدا نمیشه، داروی جایگزین پیشنهادی شما (با همون قدرت درمان و کارایی) چیه؟
سلام. وقتتون بخیر
متناسب با علتی که باعث پوسیدگی و دم خوره شده می شود یک داروی خوب و تخصصی معرفی کرد.
دلائل و عوامل متغییر و متفاوت هستن.
سلام وقت بخیر یک ماهی گلد فیش داریم حدودا ۱۰ سال هست امروز متوجه شدیم دم پایینی اش افتاده در ته تنگ! خیلی ازین موضوع نارحت هستیم اما خودش حال مساعدی دارید و به راحتی شنا میکند لازم به ذکر است که دم پایینی اش خیلی بلند هم شده بود ، داخل تنگ اش تنهایی هست و اب را مرتب تمیز نگه میداریم دما هم مناسب لست و روزاه غذا میدهیم ممکنه راهنمایی کنید الان باید چکار کنیم؟
سلام
برای این مورد پیشنهاد می کنیم با ماهی پزشک ما مشورت کنید